Πέμπτη 29 Ιουλίου 2010

SHCHUKIN AND OTHERS v. CYPRUS

Το ΕΔΑΔ εξέδωσε την απόφαση του στην υπόθεση SHCHUKIN AND OTHERS v. CYPRUS, την οποία μπορείτε να  διαβάσετε εδώ.

Το δελτίο τύπου του δικαστηρίου αναφέρει τα εξής:



CYPRIOT AUTHORITIES FAILED TO INVESTIGATE ALLEGED ILL-TREATMENT OF UKRAINIAN SHIP CREW MEMBER DURING DEPORTATION

Violation of Article 3 (lack of effective investigation into alleged ill-treatment)

of the European Convention on Human Rights
Principal facts
The applicants are ten Ukrainian nationals and one Estonian national who were employed by a Ukrainian travel company as catering and hotel staff on the Ukrainian cruise ship Primexpress Island. The case concerns the circumstances of their deportation from Cyprus after the ship owners went bankrupt.
The ship was anchored at Limassol Port in Cyprus with more than 100 crew members and more than 100 passengers aboard in September 2001. It was subsequently impounded and forbidden from sailing by a court order, pending proceedings brought by crew members for unpaid wages before the Cypriot Admiralty Court.
While the passengers were repatriated, a number of crew members stayed on board and received revocable landing permits allowing them to disembark. As the owners could not pay either the ship’s running costs or the crew, the ship was put up for auction on December 2002. The Admiralty Court rejected the offer made at the auction as too low and ordered that the State-funded food supply to those aboard the ship be stopped (except to four people considered the “minimum security crew”) and for arrangements to be made for the repatriation of the remaining crew members. A majority of them left for Ukraine the day after the court’s decision, while a small group, including the applicants, remained on board. The ship’s captain informed the Cypriot authorities in January 2003 that the group created problems by disobeying orders and drinking alcohol almost every evening. He expressed concerns about the risk of fire or other damage and requested that the group be sent back to Ukraine.
In early February 2003, the authorities issued detention and deportation orders against the applicants on the grounds that they were prohibited immigrants under national law. They were not informed of the orders until 18 February 2003, more than ten days later. That day, they went to the immigration police station at the port, having been told that their photographs were to be taken for a renewal of their landing permits.
The applicants maintained that, at the police station, they were immediately arrested, without being served with a document explaining the reasons, and refused contact with the Ukrainian Consul or their lawyer. According to the Cypriot Government, the Ukrainian captain of the ship and a Russian-speaking member of the immigration police had informed the applicants of the reasons for their arrest and deportation. However, since they had reacted violently to the news, the deportation and detention orders were only shown to them from a distance to avoid their destruction. The three women among the group, one of whom had a baby, were separated from the men; according to the Cypriot Government this was for their own protection. They were then driven separately to the airport and deported to Ukraine. The applicants claimed that they were unable to collect their personal belongings from the ship, including warm clothing for the baby. It is uncontested by the parties that the applicants’ mobile phones were confiscated and only returned to them at the airport.
Four of the applicants corroborated the claim of the ship’s masseur, Oleg Shchukin, that he had been punched in the forehead, held by the neck, forced to the ground and kicked so that he temporarily lost consciousness, after he had asked the police to provide documents or an explanation for their actions. The Cypriot Government denied any ill-treatment of Mr Shchukin, but stated that the police used force to arrest him and handcuffed him because he had attacked the police officers, one of whom was left unfit for work for five days. Three days after his return to Ukraine, Mr Shchukin was examined by a forensic medical expert, whose report stated that he had some minor bodily injuries, in particular a head injury, bruises on his neck and abrasions in the area of the wrist joints, which had been inflicted three to four days earlier.
The applicants lodged a petition with the Ukrainian Parliamentary Ombudsman, complaining of the degrading treatment they had allegedly received from the Cypriot authorities. Their petition was referred to the Cypriot Ombudsman, who in November 2004 issued a report in which she criticised in particular a lack of legal grounds for the deportation orders, as the applicants had not illegally entered the country, and a violation of the applicants’ right of access to information, to be heard and to seek court or out-of-court protection. She referred the case to the Cypriot Attorney-General, who took no legal action.
Complaints, procedure and composition of the Court
Mr Shchukin complained under Article 3 of the Convention that he had been injured by immigration police officers. All ten applicants further complained about the alleged unlawfulness of their arrest and detention, relying on Article 5 (right to liberty and security). They further raised a number of complaints concerning their detention and deportation.
The application was lodged with the European Court of Human Rights on 26 March 2003. The Ukrainian Government intervened as a third party.
Judgment was given by a Chamber of seven judges, composed as follows:
Christos Rozakis (Greece), President,
Anatoly Kovler (Russia),
Elisabeth Steiner (Austria),
Dean Spielmann (Luxembourg),
Sverre Erik Jebens (Norway)
Giorgio Malinverni (Switzerland),
George Nicolaou (Cyprus) judges,
and also Søren Nielsen, Section Registrar.
Decision of the Court

Article 3 (ill treatment)

The Court observed that the Cypriot Government had not disputed that police officers had caused Mr Shchukin’s injuries, as documented in the medical report, by using force. However, the medical report did not support the allegation that he had been kicked. At the same time, noting that one of the officers’ injuries rendered him unfit for work, the Court had no reason to doubt that Mr Shchukin forcefully resisted the arrest. The Court further noted that the injuries he suffered had not had any lasting consequences. The Court unanimously concluded that the use of force against Mr Shchukin had not been so excessive as to reach the threshold of treatment contrary to Article 3. There had therefore been no violation of Article 3.

Article 3 (investigation)

The Court considered that Mr Shchukin’s complaint, together with the admission by the police that force had been used, had given rise to a reasonable suspicion that he might have been subjected to ill-treatment by the police. The Cypriot authorities had therefore been under an obligation to conduct an effective investigation. However, there had been no follow-up by the Attorney-General’s office concerning Mr Shchukin’s complaint. The Government’s justification for the lack of action was the failure to submit Mr Shchukin’s medical report to the Ombudsman, but there had been no formal decision stating that fact.
The Court further noted that all reports concerning the incident came from the district immigration police, that is, the very authority responsible for the detention and deportation in question. Moreover, the relevant reports were incomplete, as they did not provide any information as to the exact nature of the force used to arrest Mr Shchukin. There was no documentary evidence of any concrete steps taken by the police to investigate the allegations. The authorities had failed to carry out an investigation that was independent, impartial and subject to public scrutiny and the competent authorities had not acted with exemplary diligence and promptness. There had therefore been a violation of Article 3 concerning the lack of an effective investigation.
Other alleged violations
The Court noted that, as the applicants had a lawyer in Cyprus, they could have brought their complaints under Article 5 before the Cypriot courts after their return to Ukraine. However, they had not done so. That part of the application had therefore to be rejected as inadmissible for non-exhaustion of domestic remedies. The Court further rejected the remainder of the applicants’ complaints as inadmissible.
Just satisfaction
The Court held that Cyprus had to pay Mr Shchukin 12,000 euros for non-pecuniary damage.

Δευτέρα 26 Ιουλίου 2010

Κύπρος και εμπορία προσώπων

(αναδημοσίευση από την Καθημερινή)

'Η Κύπρος πρέπει να πατάξει το φαινόμενο της εμπορίας προσώπων''
Αναφέρει σε επιστολή του προς τον υπουργό Εσωτερικών, Νεοκλή Συλικιώτη, ο Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Συμβούλιο της Ευρώπης, Τόμας Χάμαρμπεργκ.
ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ
Ο Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Συμβούλιο της Ευρώπης Τόμας Χάμαρμπεργκ τονίζει ότι αποτελεί επιτακτική ανάγκη η εξάλειψη του φαινομένου της εμπορίας προσώπων στην Κύπρο.

Ο κ. Χάμαρμπεργκ συγχαίρει μεν τις αρχές της Δημοκρατίας για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε σχέση με την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού, αλλά τις καλεί παράλληλα να παραμείνουν σε εγρήγορση κατά του οργανωμένου εγκλήματος και να εντείνουν τις προσπάθειές τους ούτως ώστε να εξαλειφθεί πλήρως αυτή η μάστιγα.

Σε επιστολή του προς τον Υπουργό Εσωτερικών Νεοκλή Συλικιώτη, η οποία δημοσιοποιήθηκε σήμερα, ο κ. Χάμαρμπεργκ αναφέρεται στην επίσκεψή του στην Κύπρο στις 10 Ιουνίου και στη συνάντηση που είχε με τον κ. Συλικιώτη και χαιρετίζει τα μέτρα που λήφθηκαν για καταπολέμηση της εμπορίας προσώπων, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την κατάργηση της βίζας καλλιτέχνιδων σε καμπαρέ (cabaret artist visa) και την εισαγωγή ενός νέου σχεδίου δράσης για την περίοδο 2010 - 2012.

Ωστόσο, εκφράζει έντονη ανησυχία για το γεγονός ότι άλλου είδους άδειες εργασίας, όπως εκείνες που αφορούν εργαζόμενες σε μπαρ, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για παράκαμψη του νόμου.

''Οι αρχές πρέπει να παραμείνουν σε εγρήγορση κατά του οργανωμένου εγκλήματος και να διασφαλίσουν ότι δεν θα γίνει κατάχρηση κανενός είδους βίζας ή άδειας εργασίας για παράνομους σκοπούς όπως είναι η εμπορία ανθρώπων'', τονίζει στην επιστολή του προς τον Υπουργό Εσωτερικών.

Αφού σημειώνει ότι έχουν ληφθεί μέτρα για καταπολέμηση της εμπορίας προσώπων, ο κ. Χάμαρμπεργκ υπογραμμίζει πως «είναι τώρα ζωτικής σημασίας για την Κύπρο να εντείνει τις προσπάθειές της για να εξαλειφθεί πλήρως αυτή η μάστιγα».

Ο Επίτροπος σημειώνει, επίσης, ότι οι προσπάθειες που καταβάλλονται για ευαισθητοποίηση όλων πρέπει να συμπληρώνονται με μέτρα που στόχο θα έχουν την εξάλειψη της διασύνδεσης της σεξουαλικής ζήτησης με την εμπορία προσώπων.

Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Χάμαρμπεργκ καλεί τις κυπριακές αρχές να συνεργαστούν με διεθνή σώματα, καθώς και με άλλες χώρες που έχουν πείρα στον τομέα αυτό.

Ο Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα συγχαίρει την Κύπρο για τη λειτουργία του κρατικού καταφυγίου για θύματα εμπορίας και καλεί τις αρχές να διασφαλίσουν ότι οι περικοπές στον προϋπολογισμό που προγραμματίζονται για αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης δεν θα υπονομεύσουν την επαρκή βοήθεια προς τα θύματα αυτά.

Αναφερόμενος στα ανθρώπινα δικαιώματα των αιτητών ασύλου και των προσφύγων, ο Επίτροπος σημειώνει τη βελτίωση σε ό,τι αφορά στην πρόσβαση στην ιατρική φροντίδα, την αγορά εργασίας και τη νομική βοήθεια και ζητά την άρση των οποιωνδήποτε διοικητικών εμποδίων που μπορεί ακόμη να υφίστανται και να εμποδίζουν τα άτομα αυτά από του να απολαμβάνουν πλήρως τα δικαιώματά τους.

Σημειώνει, επίσης, το γεγονός ότι η Κύπρος συνεχίζει να δέχεται μεγάλους αριθμούς αιτητών ασύλου σε σχέση με τον πληθυσμό της και ότι η διαίρεση της Κύπρου και η εύκολη πρόσβαση στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση περιοχές της Δημοκρατίας μέσω της Πράσινης Γραμμής αποτελεί ένα επιπλέον επιβαρυντικό παράγοντα.

Καταλήγοντας, χαιρετίζει το γεγονός ότι όλοι οι ξένοι, περιλαμβανομένων των αιτητών ασύλου και των αναγνωρισμένων προσφύγων, μπορούν να αιτηθούν της κυπριακής υπηκοότητας μετά από επτά χρόνια νόμιμης παραμονής στην Κύπρο.

Σάββατο 24 Ιουλίου 2010

Η Γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης για το Κόσοβο

Στις 22 Ιουλίου 2010 το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης (ΔΔΔ) εξέδωσε τη Γνωμοδότησή του επί του ερωτήματος που τέθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Το ερώτημα είχε ως ακολούθως:

‘Is the unilateral declaration of independence by the Provisional Institutions of Self-Government of Kosovo in accordance with international law?’

Το ΔΔΔ αποφάσισε ότι η διακήρυξη ανεξαρτησίας του Κοσόβου δεν παραβίασε κανένα κανόνα του διεθνούς δικαίου. Η νομιμότητα της απόσχισης, οι αναγνωρίσεις από δεκάδες κράτη και το ερώτημα κατά πόσον είναι όντως κράτος το Κόσοβο δεν απασχόλησαν το Δικαστήριο.

Σε σχέση με την Κύπρο, η παράγραφο 81 είναι ενδιαφέρουσα. Το πλήρες κείμενό της έχει ως ακολούθως (η έμφαση στους χαρακτήρες είναι δική μου):


"81. Several participants have invoked resolutions of the Security Council condemning particular declarations of independence: see, inter alia, Security Council resolutions 216 (1965) and 217 (1965), concerning Southern Rhodesia; Security Council resolution 541 (1983), concerning northern Cyprus; and Security Council resolution 787 (1992), concerning the Republika Srpska. The Court notes, however, that in all of those instances the Security Council was making a determination as regards the concrete situation existing at the time that those declarations of independence were made; the illegality attached to the declarations of independence thus stemmed not from the unilateral character of these declarations as such, but from the fact that they were, or would have been, connected with the unlawful use of force or other egregious violations of norms of general international law, in particular those of a peremptory character (jus cogens). In the context of Kosovo, the Security Council has never taken this position. The exceptional character of the resolutions enumerated above appears to the Court to confirm that no general prohibition against unilateral declarations of independence may be inferred from the practice of the Security Council."


Η διάκριση των δύο περιπτώσεων είναι σαφής. Ωστόσο, η απόφαση σκόρπισε προβληματισμό για το φτωχό αιτιολογικό της, καθώς επίσης και για το γεγονός ότι ανακινεί το ζήτημα των περιοχών που προσβλέπουν σε αντίστοιχες εξελίξεις. Ο διεθνής τύπος παρουσίασε την απόφαση ως αναγνώριση του Κοσόβου, ως σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο και με άλλες ανακρίβειες, δυστυχώς.

Ενδιαφέρουσες παρεμβάσεις στο blog του European Journal of International Law.

Δευτέρα 12 Ιουλίου 2010

Xειρουργικός ευνουχισμός σεξουαλικά αδικοπραγούντων ατόμων

Αυτός είναι ο τίτλος της Γνώμης που εξέδωσε η Επιτροπή Βιοηθικής της Κύπρου, την οποία μπορείτε να βρείτε εδώ. Ο σύνδεσμος προς την ιστοσελίδα της Επιτροπής είναι εδώ

Η Γνώμη έχει μικρή έκταση (16 σελίδες) και αγγίζει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ζήτημα. 

Ένα ενδιαφέρον απόσπασμα έχει ως εξής: 

"Ο φαρμακευτικός ευνουχισμός δεν έρχεται να λύσει ένα πρόβλημα που δεν μπορεί να λυθεί διαφορετικά. Αυτό που στην πραγματικότητα δηλώνεται με την πρόταση για φαρμακευτικό ευνουχισμό όσων έχουν καταδικαστεί για σεξουαλικά εγκλήματα προκειμένου να τερματιστεί ο εγκλεισμός τους στην φυλακή, είναι η αποτυχία του σωφρονιστικού συστήματος να αποδώσει στην κοινωνία νομοταγείς και ηθικούς πολίτες. Αλλά μια τέτοια αποτυχία δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με το φαρμακευτικό ευνουχισμό των εγκλεισμένων στη φυλακή, για τον απλούστατο λόγο ότι η αποτυχία αυτή δεν αποτελεί δική τους ευθύνη. Αντίθετα, θα βλέπαμε θετικά την παροχή εξειδικευμένων προγραμμάτων σωφρονισμού, τα οποία θα απέβλεπαν στην πραγματική θεραπεία των ανθρώπων που παρουσιάζουν σεξουαλική παραβατικότητα, και τα οποία μάλιστα θα συνεχίζονταν και μετά την αποφυλάκισή τους."

Και μια μικρή παρατήρηση: ίσως η αναφορά σε εγκλήματα κατά της γενετήσιας αξιοπρέπειας να αντικατοπτρίζει πιο σύγχρονες απόψεις από την αναφορά σε "σεξουαλικά αδικοπραγούντα άτομα". Αδόκιμη, είναι, επίσης, και η αναφορά στην "ολισθηρή πλαγιά", ως μετάφραση του slippery slope. 

Πέμπτη 1 Ιουλίου 2010

Αγνοούμενοι ναι, αγνοημένοι όχι; Ο χρόνος θα το δείξει....

Το ΕΔΑΔ εξέδωσε την 3η Ιουνίου την απόφαση του επί του παραδεκτού στην προσφυγή που υπέβαλαν συγγενείς τουρκοκύπριων αγνοουμένων εναντίον της Κύπρου, της Ελλάδας και της Αγγλίας. Η απόφαση έχει έκταση 11 σελίδων και μπορεί να αναγνωστεί αυτούσια εδώ

Συνοπτικά, κάποιες παρατηρήσεις:

1) Το Δικαστήριο μένει πιστό στο "νέο" κριτήριο που εισήγαγε στην απόφαση Βαρνάβα εναντίον Τουρκίας, το οποίο αφορά το χρονικό όριο στο οποίο θα έπρεπε να υποβληθούν οι υποθέσεις. Το ΕΔΑΔ θεωρεί ότι γύρω στις αρχές του 1990 όλοι οι συγγενείς αγνοουμένων θα έπρεπε να υποβάλουν προσφυγή ενώπιον του για τα εξαφανισμένα άτομα. Το κριτήριο είναι εξαιρετικά αμφισβητήσιμο, αλλά δεν παύει από  του να είναι η παρούσα νομολογία του ΕΔΑΔ.

2) Αυτό που διαφοροποιεί την υπόθεση αυτή είναι η απραξία και η μη διενέργεια μιας αποτελεσματικής έρευνας εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας από το 2006 - 2009, περίοδος κατά την οποία ανευρέθησαν και ταυτοποιήθηκαν τα οστά των αγνοουμένων.

3) Είναι ενδιαφέρον ότι οι τ/κ κινούνται νομικά εναντίον των τριών κρατών. Το ΕΔΑΔ απορρίπτει τα περί της ευθύνης της Αγγλίας, θεωρεί ότι η ευθύνη της Κύπρου μπορεί να εξεταστεί, ωστόσο παραλείπει να εκφραστεί επί της ευθύνης της Ελλάδας. 

4) Υποθέσεις τ/κ αγνοουμένων έχουν εξεταστεί στο παρελθόν από κυπριακά δικαστήρια. Για ένα σχολιασμό μιας πρόσφατης απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κύπρου, εδώ.

5) Σαφής πληροφορία δεν υπάρχει, αλλά μπορεί να υποτεθεί εύλογα ότι οι αιτητές δεν έχουν εξαντλήσει τα εσωτερικά ένδικα μέσα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η παραπομπή σε προηγούμενες αποφάσεις των κυπριακών δικαστηρίων δείχνει ότι οι αιτητές θα προσπαθήσουν να επιχειρηματολογήσουν ότι δεν υπάρχει πραγματική και αποτελεσματική θεραπεία για τέτοιες υποθέσεις στο εθνικό επίπεδο. Δύσκολο να επιτευχθεί, αλλά αν αποφασιστεί προς την αντίθετη κατεύθυνση, τότε θα υπάρξουν σοβαρές συνέπειες για το έργο της ΔΕΑ και στο ευρύτερο θέμα των τ/κ αγνοουμένων.

Από την άλλη, οι "αντίστοιχες" πρόσφατες υποθέσεις ελληνοκυπρίων μπορούν να αναγνωστούν εδώ. Οι πιο πάνω παρατηρήσεις προσαρμοσμένες mutatis mutandis.

Αγνοούμενοι ναι, αγνοημένοι όχι; Ο χρόνος θα το δείξει....